Schemagerichte cognitieve therapie

Schemagerichte cognitieve therapie is een integratieve vorm van cognitieve gedragstherapie ontwikkeld door Jeffrey Young. Schemagerichte cognitieve therapie gaat er van uit dat schema’s van jongs af aan bepalend zijn voor de manier waarop we de wereld om ons heen ervaren en daarmee ook ons denken, voelen en handelen. Deze kinderschema’s kunnen op volwassen leeftijd nog steeds bestaan en hun werking doen gelden omdat ze nooit gecorrigeerd zijn en ze kunnen heel disfunctioneel zijn, dat wil zeggen niet meer kloppend voor de huidige situatie. Als informatie eenzijdig en vervormd geïnterpreteerd wordt leidt dit tot extreme emoties en probleemgedrag.

Informatieverwerking  

Schemagerichte cognitieve therapie gaat er van uit dat schema’s en daarmee de manier waarop iemand informatie verwerkt en opslaat een rol speelt in het ontstaan en het voortbestaan van psychische klachten. Misinterpretatie van informatie kan gebeuren doordat mensen als kind bepaalde ideeën hebben gekregen over zichzelf, andere mensen en gebeurtenissen. Doordat deze ideeën disfunctioneel zijn en niet kloppen met de realiteit ontstaan er zogenoemde disfunctionele of onaangepaste schema’s van denken. De informatie wordt zo geselecteerd en vervormd zodat het past in het schema. De gevolgen van dit gedrag bevestigen het schema weer. Dit leidt tot een (onbewuste) focus op schemabevestigende ervaringen en een gebrek aan focus op schema-ontkrachtende ervaringen. Juist door deze eenzijdig gerichte focus worden schemabevestigende ervaringen gemakkelijker herkend en verwerkt lijken deze situaties zich continu te herhalen. Door deze herhaling van gebeurtenissen zijn disfunctionele schema’s structureel geworden en hebben andere, meer functionele schema’s zich niet of onvoldoende kunnen ontwikkelen. Hierdoor zijn schema’s vaak moeilijk te veranderen omdat je als persoon ermee ben opgegroeid en het aanvoelt als erg vertrouwd en passend bij wie je bent.

De therapie heeft als doel oude onaangepaste of disfunctionele schema’s te leren (h)erkennen en te doorbreken.

Bronnen: Young, Jeffrey E., Pijnaker, Hans (1999). Cognitieve therapie voor persoonlijkheidsstoornissen: een schemagerichte benadering. Bohn Stafleu Van Loghum, Houten/Diegem.

Young, Jeffrey E. & Janet Klosko (1999). Leven in je leven. Leer de valkuilen in je leven kennen. Swets & Zeitlinger, Lisse.